Ο ρόλος της διατροφής στη νεφρολιθίαση.

Ποια είναι τα είδη νεφρικών λιθών;
Υπάρχουν τέσσερα είδη νεφρικών λίθων:

Λίθοι οξαλικού ασβεστίου (60-80% των περιπτώσεων)Λίθοι στρουβίτη (10-15%)Λίθοι ουρικού οξέος (5-10%)Λίθοι κυστίνης (1%)

Η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην πρόληψη της νεφρολιθίασης, όσο και στην αποφυγή επανεμφάνισης νεφρικών λίθων. Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος του λίθου, καθώς και από τη βιοχημική του ανάλυση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια ειδική διατροφή είναι αρκετή για την πρόληψη και την αποφυγή επανεμφάνισης νεφρικών λίθων. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως, απαιτείται φαρμακευτική αγωγή καθώς και χειρουργική παρέμβαση.

Διατροφικοί παράγοντες κατα της νεφρολιθίασης

Ενυδάτωση
Αυξήστε την κατανάλωση υγρών σε τουλάχιστον 2 λίτρα την ημέρα, ώστε να διατηρηθεί η παραγωγή ούρων στα 2-3 λίτρα την ημέρα. Στα δύο λίτρα περιλαμβάνονται όλα τα υγρά από την καθημερινή κατανάλωση ποτών και φαγητών (σούπες, φρούτα και λαχανικά). Ο έλεγχος του χρώματος τον ουρών σας, θα σας βοηθήσει να έχετε μια εικόνα για αν παίρνετε αρκετά υγρά ή όχι –όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα των ουρών είναι, τόσο περισσότερα υγρά χρειάζεστε (φυσιολογικά τα ούρα είναι διαφανή ή ανοιχτό κίτρινο). Μην ξεχνάτε να πίνετε περισσότερο νερό το καλοκαίρι, ιδιαίτερα σε περιόδους καύσωνα και όταν ασκείστε. Υψηλότερη πρόσληψη υγρών από 3 λίτρα την ημέρα δεν έχει καλύτερα αποτελέσματα, εκτός αν σας έχει συμβουλεύσει σχετικά ο θεράπων ιατρός.

Μειώστε την ποσότητα αλατιού στις τροφές
Κανονικά ένας άνθρωπος πρέπει να καταναλώνει μέχρι 2,4 γραμμάρια νατρίου (100 mmol)/ημέρα, που αντιστοιχούν περίπου σε ένα κουταλάκι του γλυκού μαγειρικού αλατιού (6 γραμμάρια)
Αυτές οι δόσεις πρέπει να τηρούνται αυστηρά σε περιπτώσεις νεφρολιθίασης. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσθέτετε αλάτι στο φαγητό στο τραπέζι. Μπορείτε όμως να βάλετε λίγο όταν μαγειρεύετε.

Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι ότι το 75% του αλατιού που τρώμε βρίσκεται ήδη μέσα στα τρόφιμα που αγοράζουμε, για παράδειγμα πατατάκια, πίτσα, σούπες, λουκάνικα, μπέικον, ζαμπόν, κονσέρβες, καπνιστά προϊόντα, προ-μαγειρεμένα φαγητά κ.α. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψετε όλα τα παραπάνω, είναι καλό όμως να γνωρίζετε ότι αποτελούν πηγή αλατιού ώστε να τα καταναλώνετε λελογισμένα. Ένας απλός οδηγός για να σας διευκολύνει να συγκρίνετε τα διάφορα προϊόντα που αγοράζετε όσον αφορά την περιεκτικότητα σε αλάτι είναι: Όταν περιέχει περισσότερο από 1,5γρ αλάτι ανά 100γρ (ή 0.6γρ νάτριο) η περιεκτικότητά του είναι υψηλή. Όταν περιέχει περισσότερο από 0,3γρ αλάτι ανά 100γρ (ή 0.1γρ νάτριο), η περιεκτικότητά του κρίνεται χαμηλή.

Μείωση της πρόσληψης ζωικής πρωτεΐνης
Πηγές ζωικής πρωτεΐνης αποτελούν το μοσχάρι, τα πουλερικά, το χοιρινό, το αρνί, τα ψάρια, τα αυγά.

Προσοχή στη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής
Συμβουλευτείτε έναν ιατρό ή το φαρμακοποιό σας πριν την χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων, δεδομένου ότι η παρατεταμένη πρόσληψη υψηλών δόσεων βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει νεφρολιθίαση. Ανησυχίες επίσης έχουν εκφραστεί σχετικά με την πιθανότητα η κατανάλωση υψηλών δόσεων βιταμίνης C να συμβάλλει στο σχηματισμό λίθων στα νεφρά – επειδή η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρόλο στην σύνθεση οξαλικού οξέος.

Cranberry (βακκίνιον το μακρόκαρπον)
Ο χυμός του Cranberry συμβάλλει στην πρόληψη της νεφρολιθίασης και αξίζει να το εισάγετε στη διατροφή σας. Προσοχή όμως! Ο χυμός του περιέχει αρκετές ποσότητες σακχάρων – επιλέξτε κάποιον χυμό που δεν περιέχει πρόσθετη ζάχαρη και αποφύγετε να καταναλώσετε περισσότερο από ένα ποτήρι την ημέρα.

Φρούτα και λαχανικά
Καταναλώνετε 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα.

Ειδικές συμβουλές για ειδικές περιπτώσεις

Λίθους οξαλικού ασβεστίου
Αποτελούν τους συχνότερους λίθους. Αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφών που έχουν αυξημένη περιεκτικότητα οξαλικού (oxalate), π.χ. τον μαϊντανό, τα παντζάρια, τη σοκολάτα, τα φιστίκια και τους ξηρούς καρπούς, το σπανάκι, τα φασόλια, την μπίρα. Δεν χρειάζεται να κόψετε την πρόσληψη ασβεστίου (όπως μπορεί να έχετε ακούσει), γιατί οι δίαιτες χαμηλές σε ασβέστιο αυξάνουν την νεφρική απέκκριση οξαλικού άλατος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό περισσότερων λίθων. Επιπλέον, μία δίαιτα φτωχή σε ασβέστιο μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της οστικής πυκνότητας και οστεοπόρωση. Η προτεινόμενη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων είναι 2 – 3 μερίδες καθημερινά (Μερίδα: 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι ή 1 φέτα τυρί).

Λίθους ουρικού οξέος
Πέρα από τη μείωση στην κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών, θα πρέπει να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν πουρίνες, όπως εντόσθια (συκώτι, καρδιά και νεφρά), σαρδέλες, γαρίδες, σκουμπρί, κάβουρες, πέστροφα, μύδια, ρέγκα. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο φρέσκος χυμός πορτοκαλιού βοηθάει στην πρόληψη της δημιουργίας λίθων.

Λίθοι κυστίνης
Είναι μια σπάνια γενετική διαταραχή, στην οποία η δίαιτα δεν είναι η πιο σημαντική θεραπεία. Αλλά οι γενικές συμβουλές ισχύουν. Ο γιατρός σας ή η διαιτολόγος σας μπορεί να σας ζητήσει να αυξήσετε την ποσότητα υγρών μέχρι 3-4 λίτρα την ημέρα και να χαμηλώσετε περισσότερο την ποσότητα αλατιού που καταναλώνετε.

Λίθοι στρουβίτη
Η θεραπεία περιλαμβάνει εγχείρηση και φάρμακα, χωρίς αλλαγή στην διατροφή.

Συμπερασματικά
Σε πολλές περιπτώσεις η ειδική διατροφή μπορεί να είναι αρκετή στην αποφυγή επανεμφάνισης νεφρικών λίθων. Σε άλλες, η δίαιτα σε συνδυασμό με φαρμακευτική και/ή χειρουργική αγωγή μπορεί να χρειαστεί.

ΠΗΓΗ: www.mednutrition.gr