Νάτριο – Κάλιο: Mια ισορροπημένη σχέση.

Το αλάτι (χλωριούχο νάτριο) και το κάλιο είναι ουσιαστικά για τη ζωή. Το κάλιο είναι θετικά φορτισμένο ιόν (κατιόν) και βρίσκεται κυρίως στο υγρό στο εσωτερικό των κυττάρων ενώ το νάτριο είναι το κυρίαρχο κατιόν στο εξωκυτταρικό υγρό.

Υπέρταση
Παγκοσμίως υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι που πάσχουν από υπέρταση.

Σε ηλικίες από 50 χρονών και πάνω, υπολογίζεται ότι 1 στα 3 άτομα έχει πίεση ίση ή μεγαλύτερη από 160/95 mmHg. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η υπέρταση είναι συχνά ασυμπτωματική νόσος, η διάγνωσή της στην πληθώρα των περιπτώσεων γίνεται τυχαία και στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι μόνο ο 1 στους 3 ανθρώπους που πάσχουν από υπέρταση είναι γνώστης της κατάστασής του.

Διατροφική προσέγγιση για τη μείωση και την πρόληψη της υπέρτασης
Μεγάλο πλήθος επιστημονικών ερευνών υποδεικνύει ότι μια μείωση στην πρόσληψη αλατιού σε συνδυασμό με ορισμένες άλλες ελεγχόμενες διαιτητικές παρεμβάσεις, προκαλεί σημαντική μείωση τόσο στην συστολική όσο και στην διαστολική αρτηριακή πίεση. Ο συνδυασμός δίαιτας περιορισμού νατρίου και δίαιτας τύπου DASH (DASH diet = Dietary Approaches to Stop Hypertension = Διαιτητική Προσέγγιση για τον Έλεγχο της Υπέρτασης), έχει αποδειχθεί ότι μειώνει αποτελεσματικά την αρτηριακή πίεση σε υπερτασικούς ασθενείς. Η δίαιτα DASH αποτελεί ένα μοντέλο διατροφής όπου η πρόσληψη φρούτων και λαχανικών είναι ιδιαίτερα αυξημένη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα που επιτρέπονται προς κατανάλωση είναι μηδενικής ή μειωμένης περιεκτικότητας σε λίπος (0 ή 1% λιπαρά), τα ολικά και τα κορεσμένα προσλαμβανόμενα λιπαρά είναι ελεγχόμενα και δεν επιτρέπεται η χρήση αλκοόλ. Επίσης αυτό το μοντέλο διατροφής παρέχει αυξημένες ποσότητες καλίου και ασβεστίου. Η μείωση της αρτηριακής πίεσης ακολουθώντας αυτό το μοντέλο διατροφής είναι 2-8 mmHg.

Περιορισμός Νατρίου
Σχεδόν 50% των ανθρώπων που έχουν υπέρταση είναι ευαίσθητοι στο αλάτι, πράγμα που σημαίνει ότι η πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων νατρίου αυξάνει πολύ την αρτηριακή τους πίεση και τους θέτει σε κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

Η διατροφή DASH συστήνει καθημερινά την πρόσληψη κάτω από 2,3g αλατιού την ημέρα.

Έχει υπολογιστεί ότι το 85% του αλατιού που καταναλώνουμε περιέχεται σε έτοιμα τρόφιμα, ενώ το επιτραπέζιο αλάτι αποτελεί μόνο το 15% του συνόλου του αλατιού που καταναλώνουμε. Οι περισσότερες ετικέτες τροφίμων αναφέρουν αν οι τροφές περιέχουν ή όχι νάτριο, καθώς και την περιεκτικότητά τους σε αυτό.
Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο είναι οι συσκευασμένοι χυμοί τομάτας & λαχανικών, οι κονσερβοποιημένες τροφές, τα κατεψυγμένα λαχανικά με αλάτι, τα καπνιστά κρέατα και ψάρια, τα τυριά, τα αλμυρά κρακεράκια, τα γαριδάκια, τα chips, οι αλατισμένοι ξηροί καρποί, οι σούπες σε σκόνη ή κονσέρβα. Το νερό ακόμα περιέχει νάτριο σε διάφορες ποσότητες, ανάλογα με την ύδρευση.

Εμπλουτισμός σε Κάλιο
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης: «Την τελευταία δεκαετία η αυξημένη πρόσληψη καλίου και οι διατροφικές συνήθειες που βασίζονται στο πρόγραμμα διατροφής DASH – διαιτολόγιο με πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, με χαμηλή χοληστερόλη και λίγα κορεσμένα και ολικά λιπαρά – έχουν αναγνωρισθεί και αυτές ως παράγοντες που συμβάλλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης».

Αμερικανική μελέτη δείχνει ότι η ενίσχυση των επιπέδων του καλίου στη διατροφή μπορεί να μειώσει τον ατομικό κίνδυνο εκδήλωσης υπέρτασης και να μειώσει την αρτηριακή πίεση σε άτομα που ήδη πάσχουν από υπέρταση. Η υγιής πρόσληψης καλίου πιστεύεται ότι είναι ένας εκ των λόγων που οι φυτοφάγοι και οι απομονωμένοι πληθυσμοί έχουν πολύ χαμηλή συχνότητα καρδιακών νοσημάτων. Σε απομονωμένες κοινωνικές ομάδες η διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και υψηλή σε φρούτα και λαχανικά, άρα και σε κάλιο, η υπέρταση αφορά μόλις το 1% του πληθυσμού.

Αντίθετα, στις βιομηχανικές κοινωνίες που τα άτομα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένων τροφών και διατροφικού νατρίου, ένα στα τρία άτομα είναι υπερτασικά. Οι επιστήμονες διενεργώντας ανασκόπηση δημοσιευμένων ερευνών επί του θέματος, τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης των επιπέδων του καλίου μέσω της διατροφής, συντελώντας έτσι σε μείωση των πασχόντων από υπέρταση κατά 10%. Το 2006 η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία εξέδωσε νέες κατευθυντήριες οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες ο μέσος Αμερικανός πρέπει να καταναλώνει 4,7 γραμμάρια καλίου την ημέρα. Η αύξηση του καλίου με τη παράλληλη μείωση του νατρίου είναι πιθανόν η σημαντικότερη διατροφική επιλογή μετά την απώλεια βάρους και θα πρέπει να υιοθετείται για τη μείωση της καρδιαγγειακής νόσου. Πολλοί διεθνείς οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης, η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία αναγνωρίζουν ότι μια διατροφή πλούσια σε κάλιο βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης και μειώνει τον κίνδυνο εμφραγμάτων.

Η αυξημένη πρόσληψη Καλίου βοηθά στην αποβολή Νατρίου και νερού από το σώμα μειώνοντας την αρτηριακή πίεση.

Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι τα φρούτα (οι μπανάνες περιέχουν 422mg Καλίου) και τα λαχανικά το μαγειρεμένο κρέας και ψάρι, το γάλα (ημιάπαχο 366mg Καλίου/ποτήρι), το γιαούρτι. Επίσης στην αγορά κυκλοφορούν λειτουργικά τρόφιμα εμπλουτισμένα με κάλιο προκειμένου να βοηθήσουν στην πρόληψη της εμφάνισης υπέρτασης.

ΠΗΓΗ:www.mednutrition.gr