Γρίπη του 1918 και Κορονοϊός-Covid-19: Η ιστορία κύκλους κάνει…
«Δεν υπάρχει κορονοϊός», «Ήθελαν να μας κλείσουν μέσα», «Θέλουν να μας ελέγξουν», «Θέλουν να πουλήσουν εμβόλια», «Φταίει το 5G», «Ο ιός είναι εργαστηριακός και τους ξέφυγε», «Ο COVID-19 είναι βιολογικό όπλο», είναι κάποιοι από τους ισχυρισμούς που έχουμε ακούσει από τους συνωμοσιολόγους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τις περιόδους που ο λαός βιώνει κάποια τραγωδία ή τραύμα είναι πολύ πιο εύκολο να αρχίσει να πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας- πρώτα από όλα γιατί κάτι τέτοιο τον βοηθά να μεταθέσει την -όποια- ευθύνη του σε άγνωστες, σκοτεινές δυνάμεις. Δεύτερον, γιατί μέσω του Διαδικτύου, οι θεωρίες αυτές αποκτούν αστραπιαία διάδοση και γιγαντώνονται. Η πανδημία και τα lockdown σε όλο τον κόσμο, γέννησαν ούτε λίγο ούτε πολύ 2.000 (!) φήμες και θεωρίες συνωμοσίας.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι κάτι καινούριο. Η πιο κοντινή ανάλογη περίπτωση στην ιστορία, η γρίπη του 1918, μία πανδημία που προκλήθηκε από μία γρίπη Η1Ν1, παρόμοια με τους ιούς της γρίπης των πτηνών και στέρησε τη ζωή σε περίπου 40.000.000 ανθρώπους, γέννησε εξίσου πολλές θεωρίες συνωμοσίας.
Με νωπές τις πληγές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι συνωμοσιολόγοι βρήκαν τον… ένοχο στην ασπιρίνη της γερμανικής Bayer που μόλις είχε αρχίσει να συνταγογραφείται από τους γιατρούς της εποχής- και γενικώς σε καθετί γερμανικό. Όπως σήμερα κάποιες φωνές υποστηρίζουν πως ο ιός είναι κατασκευασμένος, ένα βιολογικό όπλο που “δραπέτευσε” από εργαστήριο της Κίνας, έτσι και το 1918 μία βραζιλιάνικη εφημερίδα ισχυριζόταν σε δημοσίευμά της πως ο ιός εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο από τα γερμανικά υποβρύχια, και πως καμουφλαρισμένα γερμανικά πλοία αλλά και Γερμανοί στρατιώτες μετέφεραν τη γρίπη στη στεριά μέσα σε φιαλίδια, τα οποία διοχέτευαν σε θέατρα και σινεμά.
Η γερμανική τάχα προέλευση της γρίπης του 1918 (παρόλο που άγνωστο γιατί μετά επικράτησε να αναφέρεται ως “ισπανική”) θυμίζει το ξενοφοβικό “ο κινέζικος ιός” του Τραμπ, που μερικώς υπονοεί ότι μία χώρα ή ένας λαός ευθύνονται για όσα περνά σήμερα η ανθρωπότητα.
Όσο για τα μέτρα προστασίας της εποχής; Στις 6 Οκτωβρίου 1918, ελληνική εφημερίδα έγραφε: «Τα μικρόβια εισέρχονται στο σώμα μέσω του στόματος και γενικά από το αναπνευστικό σύστημα. […] Η ασθένεια εξαπλώνεται από βήχα και μεταδίδεται αερογενώς. Επομένως, συνιστάται η αποφυγή του στρες και της υπερβολικής εργασίας. […] Όλα τα σχολεία πρέπει να είναι κλειστά και προτείνεται σχολαστική τήρηση της καθαριότητας των εσωρούχων και των χεριών. Ειδικότερα, συστήνεται η αποφυγή της στενής επαφής με κάθε άτομο που εμφανίζει συμπτώματα γρίπης».
Η ιστορία κύκλους κάνει… Αυτό το γνωρίζουμε. Το σημαντικό είναι να διδαχθούμε από το παρελθόν και να μην κάνουμε τα ίδια λάθη…
Θεωρίες συνωμοσίας και μέτρα προστασίας
Ή και χειρότερα. Γιατί μπορεί σε μια περίοδο έντονου στρες όπως αυτή που διανύουμε να είναι κάπως δικαιολογημένο κάποιος να αναζητά εύκολες λύσεις και απαντήσεις, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Communication ωστόσο, έδειξε ότι ακόμη και το διάβασμα μιας θεωρίας συνωμοσίας, ακόμη κι αν δεν γίνει πιστευτή, αυξάνει τις πιθανότητες το άτομο να πάψει να τηρεί τα αναγκαία μέτρα προστασίας, όπως το να φοράει μάσκα, να πλένει τα χέρια του ή να τηρεί τις αναγκαίες αποστάσεις ασφαλείας.
Aυτό έκανε τους συγγραφείς της μελέτης να τονίσουν με έμφαση: «Όσο επείγον είναι να βρούμε τρόπους για να περιορίσουμε τον ιό και την εξάπλωσή του και να ελέγξουμε παρόμοιες επιδημίες στο μέλλον, τόσο επείγον θα πρέπει να είναι να αναζητήσουμε τρόπους καταπολέμησης των παραπλανητικών και καταστρεπτικών θεωριών συνωμοσίας».
Nektaria Karakosta
