Πως να συμπεριφερθείς σε ένα άτομο με Αναπηρία στην καθημερινότητα και στο χώρο εργασίας;

Πριν ξεκινήσουμε με το σημερινό κείμενο, θέλω να αναγνωρίσω πως για αρκετούς ο τίτλος του άρθρου μπορεί να θεωρηθεί άνοστος και συνηθισμένος. Σχεδόν κλισέ. Το γιατί όμως τον επέλεξα θα το διαπιστώσετε στην πορεία της ανάγνωσης.

Πως λοιπόν μπορεί να συμπεριφερθεί κάποιος σε ένα άτομο με αναπηρία όταν το συναντά; Όταν πέφτει πάνω του, όταν διασταυρώνονται οι πορείες τους σε μια γωνία; Πως αντιδράς όταν μπαίνει μέσα στον ανελκυστήρα με το αναπηρικό αμαξίδιο μαζί με σένα; Όταν μπαίνετε ταυτόχρονα στο συρμό του μετρό ή του τρένου;

Δυσκολεύεστε να βρείτε τι να πείτε, πως να το πείτε και αν πρέπει να το πείτε. Έχουμε γεμίσει και με αυτήν την πολιτική ορθότητα που δε σε αφήνει να αρθρώσεις λέξη χωρίς να τη διπλό-σκεφτείς. Πρέπει να χαμογελάσεις ή να αλλάξεις βλέμμα; Να εστιάσεις αλλού ή να βρεις το θάρρος και να πεις καλημέρα; Και αν το παρεξηγήσει, αν το πάρει ως οίκτο, αν νιώσει πως το κάνεις από λύπηση; Που σας έχω μπλέξει με το σημερινό μου κείμενο, το ξέρω.

Όμως επειδή πλησιάζει η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρίες(3 Δεκέμβριου) ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Δε θα έπρεπε καν να το σκέφτεσαι πως θα μιλήσεις, απλά κάνε το σωστά άνθρωπε μου, μη κολλάς.

Κανόνες σωστής συμπεριφοράς

Κάνε ότι θα ήθελες να σου κάνουν και μη κάνεις ότι δεν θα ήθελες να σου κάνουν. Εσύ θα ήθελες όταν θα σε κοιτάζουν να είναι με ένα βλέμμα γεμάτο οίκτο και λύπηση; Φαντάζομαι πως όχι. Το ίδιο λοιπόν να κάνεις και εσύ. Ένα άτομο που έχει μια οποιασδήποτε μορφής αναπηρία δεν επιζητά από εσένα τον οίκτο.

Όπως και εσύ, αναζητά επικοινωνία, συζήτηση, ίση αντιμετώπιση. Αναζητά φίλους, σωστούς συντρόφους και επαγγελματίες συνάδελφους. Δε διαφέρουν από εσένα όπως ίσως νομίζεις ή όπως σου έχουν δώσει αυτή τη λανθασμένη εντύπωση.

Όλοι έχουμε διαφορετικές ανάγκες και όλοι αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα υγείας μας. Το ίδιο και ένα άτομο με αναπηρία, οπότε μην εστιάζεις το ενδιαφέρον σου σε αυτήν. Δε χαρακτηρίζει η αναπηρία ένα άτομο. Όπως και εσένα δε σε χαρακτηρίζει η αρτιμέλεια σου.

Διαφορετικά θα κάναμε όλοι τα ίδια πράγματα ή έστω έτσι θα έπρεπε. Αν η Βούλα Πατουλίδου με δυο πόδια έκανε ρεκόρ στο κατοστάρι, τότε πρέπει να κάνουμε το ίδιο όσοι έχουμε δυο πόδια; Αν ο Πύρρος Δήμας με δυο χέρια σήκωσε 180κιλα, αντίστοιχα πρέπει όλοι να σηκώνουμε βάρη καθημερινά.

Ένας κλισέ τίτλος, δυο απλοϊκά παραδείγματα, ένα σημαντικό μάθημα.

Αυτό που θεωρούμε όλοι δεδομένο, έχει αποδειχτεί περίτρανα πως δεν είναι για όλους το ίδιο. Ούτε καν η κοινή λογική που τόσο την αναφέρουμε δεν είναι τόσο κοινή στην τελική. Σε κάποιους είναι καλό να τους το εξηγήσεις εντελώς απλά και με παραδείγματα που θα κατανοήσουν. Είναι αυτοί που θεωρούν μισό άνθρωπο κάποιον που έχει ένα πόδι ή ένα χέρι.

Μισό άνθρωπο κάποιον που έχει προβλήματα ακοής ή όρασης, μια ανίατη ασθένεια, μια αόρατη αναπηρία. Θεωρεί μισά τα παιδιά με σύνδρομο Down και συνεχίζει να τα θεωρεί παιδιά ακόμα και όταν έχουν ενηλικιωθεί.

Γιατί δεν μπορεί να δεχτεί πως ο διαφορετικός τρόπος σκέψης και λειτουργίας ενός εγκέφαλου, δεν είναι απαραίτητα αρνητικό στοιχείο. Πως οι ψυχαναγκασμού που έχουν τα άτομα με αυτισμό δε διαφέρουν και τόσο από τους ψυχαναγκασμούς που έχουμε όλοι εμείς ως άνθρωποι και ως κοινωνία.

Η τάση τους να τα θέλουν όλα οργανωμένα και στη σειρά, πόσο διαφέρει από το εκάστοτε εργασιακό περιβάλλον που βρισκόμαστε; Για αυτό το λόγο μάλιστα τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού γίνονται αποδεδειγμένα εξαιρετικοί εργαζόμενοι. Γιατί δεν πρόκειται να αφήσουν μια εργασία στη μέση και χωρίς να αγγίζει το καλύτερο αποτέλεσμα.

Στο χώρο εργασίας θα έπρεπε να αποζητάμε το διαφορετικό και να το προστατεύουμε. Ένας υγιής επαγγελματικός χώρος αυτό κάνει και το βλέπουμε να λειτουργεί προσοδοφόρα σε τεράστιες πολυεθνικές όπως η Google και η Apple.

Διαπίστωσαν νωρίς πως η διαφορετικότητα και η έλλειψη της κλασσικής ιεραρχίας στις αποφάσεις θα τις οδηγούσε στην κορυφή. Κατάλαβαν πως οι διαφορετικές αντιλήψεις είχαν μόνο να προσφέρουν στον εργασιακό χώρο και απομάκρυναν τα παιχνίδια δύναμης, ηγεσίας και ιεραρχίας. Αντιθέτως επένδυσαν στο σεβασμό, στην κατανόηση και στην αποδοχή.

Σκέψου πριν μιλήσεις, σεβάσου το συνάνθρωπο, δεν είσαι καλύτερος του.

Αυτό μας επιστρέφει στο πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε στα άτομα με αναπηρία στο χώρο εργασίας. Είναι απλό: ρωτήστε το συνάδελφο σας τι και αν χρειάζεται κάτι. Γνωριστείτε μαζί του/της, συζητήστε, ρωτήστε αν είναι εντάξει να κάνετε ερωτήσεις που αφορούν την αναπηρία του/της. Φερθείτε με σεβασμό, όπως ακριβώς θέλετε να φέρονται σε εσάς. Σκεφτείτε πριν κάνετε κάποια προσβλητική ερώτηση.

Επειδή αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, αν δείτε πως το άτομο που έχετε απέναντι σας ενοχλήθηκε, απολογηθείτε. Ζητήστε συγνώμη, δεν είναι κακό ξέρετε να ζητάμε συγνώμη και να εξηγούμε με ποιο τρόπο κάναμε την ερώτηση. Ότι είχαμε δηλαδή καλές προθέσεις.

Έχουμε και μια περηφάνια ως Έλληνες, δεν μας αρέσει να ρίχνουμε τα μούτρα μας, ούτε να αποδεχόμαστε ότι κάναμε λάθος. Το συναντάμε σε περιστατικά έξω στο δρόμο που βρίζει ο άλλος μια κυρία που αργεί να περάσει το φανάρι. Όταν μετά αντιληφθεί πως η κυριά ήταν τυφλή, φεύγει κακήν κακώς, ούτε καν να απολογηθεί.

Ούτε καν να αναρωτηθεί πρώτα: γιατί η κυρία πάει αργά, είναι καλά, έχει κάποιο πρόβλημα, θέλει βοήθεια; Ο άλλος ο κύριος καθυστερεί στο ταμείο να βάλει τα ψώνια του στις σακουλές. Ει κύριος, κουλός είσαι; Ναι, του απαντά, του δείχνει ότι έχει μόνο ένα χέρι και δεν ξέρει που να κρυφτεί μετά.

Δεν είσαι υπεράνω κανενός, όποια προσωρινή θέση και αν έχεις στην κοινωνία.

Κοιτάμε μόνο την πάρτη μας, δεν αντιλαμβανόμαστε πως η αναπηρία είναι μια κατάσταση που μας αφορά όλους. Χθες, σήμερα, αύριο, η αναπηρία θα σου χτυπήσει την πόρτα, με τη μια μορφή ή την άλλη. Από γεράματα, από μια αρρώστια, ένα ατύχημα ή κάτι κληρονομικό. Αύριο θα χρειαστούμε εμείς το χέρι για να περάσουμε απέναντι, όμως πριν το απλώσουμε σε κάποιον, τον ρωτάμε αν το χρειάζεται.

Ειδικά τα άτομα με εκ γεννητής αναπηρία έχουν μάθει να ζουν, να κυκλοφορούν και να τα καταφέρνουν μόνα τους. Τα άτομα με επίκτητη αναπηρία, με το πέρασμα του χρόνου επίσης βρίσκουν το ρυθμό τους και τα καταφέρνουν.

Σε ένα άτομο με αναπηρία πρέπει να σταθείς εσύ ισάξιος απέναντι τους. Δεν χρειάζεται να τους αποκαλείς ήρωες της ζωής, παιδιά-θαύματα, να δίνεις βαρύγδουπες προσευχές και να τους διακρίνει η αναπηρία τους. Είναι άνθρωποι όπως όλοι μας, θα μπορούσαν να είναι οικογένεια μας, θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς. Μια γυναίκα έγκυος, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, έχει ειδικές απαιτήσεις. Αν αύριο σπάσω το πόδι ή το χέρι μου, θεωρούμε ανάπηρος μέχρι να αναρρώσω. Μετα από ένα ελαφρύ εγκεφαλικό αλλάζει η ζωή σου. Για αυτό λοιπόν η καλύτερη συμπεριφορά που έχεις να δείξεις είναι αυτή της κατανόησης και της αναγνώρισης.

Σύνταξη, επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας  για  newsitamea.gr

Email επικοινωνίας: iliasvogiatzis@gmail.com

ΠΗΓΗ: www.newsitamea.gr