Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ;

Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος που προκαλεί προοδευτική απώλεια μνήμης, σκέψης και συμπεριφοράς. Συχνά αναφέρεται ως η πιο κοινή αιτία άνοιας, μιας κατάστασης που επηρεάζει τη σκέψη, τη μνήμη και τη συμπεριφορά.

Το Αλτσχάιμερ συνήθως ξεκινά σταδιακά και μπορεί να μην παρατηρηθεί για χρόνια. Αρχικά, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να περιλαμβάνουν προβλήματα μνήμης, ή η δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο σοβαρά και να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να εργάζεται, να επικοινωνεί και να φροντίζει τον εαυτό του.

Σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία για το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου. Η θεραπεία μπορεί επίσης να περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η κοινωνική δραστηριότητα.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης Αλτσχάιμερ, όπως:

• Ηλικία: Ο κίνδυνος εμφάνισης Αλτσχάιμερ αυξάνεται με την ηλικία.
• Οικογενειακό ιστορικό: Οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό Αλτσχάιμερ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.
• Φύλο: Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ από τους άνδρες.
• Άλλες ιατρικές παθήσεις: Οι άνθρωποι με ορισμένες ιατρικές παθήσεις, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη και ο διαβήτης, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

Δεν υπάρχει τρόπος να προληφθεί πλήρως το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο, όπως:

• Να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.
• Να ακολουθήσετε μια υγιεινή διατροφή.
• Να ασκείστε τακτικά.
• Να μην καπνίζετε.
• Να ελέγχετε τα επίπεδα της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου στο αίμα σας.

Πόσο συχνή είναι η νόσος Αλτσχάιμερ;

Η νόσος παρατηρείται σε όλες τις κοινωνίες και σε άτομα οποιασδήποτε φυλετικής καταγωγής. Ο επιπολασμός της (το ποσοστό του πληθυσμού που νοσεί σε μία δεδομένη χρονική στιγμή) σχετίζεται ισχυρά με την ηλικία. Στο ηλικιακό φάσμα 65-69, αφορά περίπου το 1% του πληθυσμού. Ακολούθως, το ποσοστό αυτό σχεδόν διπλασιάζεται ανά πενταετία.

• 1 στα 9 άτομα ηλικίας άνω των 65 και σχεδόν 1 στα 3 άτομα άνω των 85, πάσχουν από Alzheimer.
• Περίπου το 80% των ατόμων με νόσο Alzheimer είναι άνω των 75 ετών.
• Με τη σταδιακή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, αναμένεται παράλληλη αύξηση του συνολικού αριθμού των ασθενών στις επόμενες δεκαετίες.

Συνολικά, η νόσος Alzheimer συνιστά 60% όλων των περιπτώσεων άνοιας. Στη χώρα μας, εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 150.000 άτομα με κάποιας μορφής άνοια.

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ;

Τα συμπτώματα εισβάλλουν βαθμιαία, συνήθως σε διάστημα αρκετών ετών και ακολουθούν προοδευτικά επιδεινούμενη πορεία. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές οι ασθενείς και οι οικογένειές τους δυσκολεύονται να τοποθετήσουν χρονικά την έναρξή τους. Μερικές φορές, όταν η νόσος βρίσκεται ακόμα στο προκλινικό στάδιο εμφανίζονται απότομα συμπτώματα οξείας σύγχυσης κατά τη διάρκεια μιας εμπύρετης λοίμωξης ή μιας χειρουργικής επέμβασης, τα οποία βελτιώνονται τις επόμενες ημέρες (κάτι που ενδεχομένως αντικατοπτρίζει την προσωρινή υπερκέραση των κινητοποιημένων μηχανισμών εφεδρείας ενός ήδη ευπαθούς εγκεφάλου).

Διαταραχή της μνήμης

Είναι το συχνότερο πρώτο σύμπτωμα και αφορά κυρίως τη μορφή μνήμης που ονομάζεται επεισοδιακή. Η επεισοδιακή μνήμη εκφράζει ουσιαστικά την ικανότητά μας να διατηρούμε ένα είδος «νοητικής αυτοβιογραφίας». Τη χρησιμοποιούμε όταν, για παράδειγμα, ανακαλούμε:

• πράγματα που μας συνέβησαν
• συζητήσεις που κάναμε
• που παρκάραμε το αυτοκίνητό μας
• που ήμασταν το προηγούμενο Σάββατο
• τι φάγαμε για πρωινό
• που βάλαμε τα κλειδιά του σπιτιού

Παρά το γεγονός ότι η επεισοδιακή μνήμη εκτείνεται χρονικά από λεπτά έως έτη, όταν διαταράσσεται, οι πρόσφατες μνήμες είναι αυτές που χάνονται ευκολότερα. Στην πράξη, ένα πολύ συχνό σύμπτωμα διαταραχής της μνήμης είναι η συνεχής επανάληψη των ίδιων ερωτήσεων. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι δυσκολίες γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς, επηρεάζεται η ικανότητα προσανατολισμού στο χρόνο (οι ασθενείς μπορεί να μη γνωρίζουν την ημερομηνία, την ημέρα, το μήνα ή ακόμα και το έτος) ενώ συχνά κάνουν την εμφάνισή τους διαταραχές και σε άλλα είδη μνήμης.

Επισημαίνεται ότι οι δυσκολίες στη μνήμη είναι πολύ συχνές στον πληθυσμό (ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες) και πολλές φορές οφείλονται σε καλοήθεις καταστάσεις.

Διαταραχή του λόγου

Εκδηλώνεται αρχικά με δυσκολία στην ανεύρεση των λέξεων και με μείωση της ευφράδειας. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα προβλήματα στο λόγο γίνονται πιο έντονα. Οι ασθενείς μπορεί να δυσκολεύονται να συμμετέχουν σε συζητήσεις, το λεξιλόγιο μειώνεται δραστικά, εμφανίζονται γραμματικά και συντακτικά λάθη, ενώ σε προχωρημένα στάδια καθίσταται δύσκολη ακόμα και η απλή επικοινωνία.

Διαταραχή της αντίληψης του χώρου

Το σύμπτωμα αυτό εμφανίζεται συνήθως σχετικά νωρίς στην πορεία της νόσου. Εκδηλώνεται ως αδυναμία προσανατολισμού, αρχικά σε άγνωστες και αργότερα σε γνωστές  περιοχές. Σε προχωρημένα στάδια συμβαίνει ακόμα και μέσα στην ίδια την κατοικία. Συχνά συνυπάρχει με δυσκολία στην εκτίμηση των αποστάσεων και της ταχύτητας. Η διαταραχή προσανατολισμού στο χώρο αυξάνει τον κίνδυνο να συμβούν επεισόδια κατά τα οποία ο ασθενής «χάνεται» ή περιπλανάται εκτός οικίας.

Δυσκολία στον προγραμματισμό και στην εκτέλεση σύνθετων δραστηριοτήτων

Αποτελούν συμπτώματα που υποδηλώνουν διαταραχή των εκτελεστικών λειτουργιών του εγκεφάλου. Οι τελευταίες είναι το σύνολο των ανώτερων λειτουργιών που μας επιτρέπουν να ανταποκρινόμαστε σε μεταβαλλόμενες απαιτήσεις και να προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας αντίστοιχα με την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε. Τα συμπτώματα αυτά συχνά συνυπάρχουν με επηρεασμένη κριτική και αφαιρετική ικανότητα και απώλεια της εναισθησίας (μη επίγνωση του προβλήματος).

Απραξία

Είναι η αδυναμία εκούσιας εκτέλεσης μιας ενέργειας (η οποία απαιτεί συντονισμένη κίνηση ενός ή περισσότερων μελών του σώματος), παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει βλάβη στο κινητικό ή αισθητικό σύστημα (όπως παράλυση). Η απραξία αντιπροσωπεύει διαταραχή του προγραμματισμού της κίνησης από τον εγκέφαλο και μπορεί να λάβει πολλές μορφές: για παράδειγμα, οι ασθενείς μπορεί να μην γνωρίζουν πως να χρησιμοποιήσουν ένα εργαλείο ή μια οικιακή συσκευή.

Συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα

Εμφανίζονται συχνά  στη νόσο Alzheimer και συνήθως γίνονται περισσότερο εμφανή στο μέσο και προχωρημένο στάδιο. Στα πρώιμα στάδια, είναι συχνότερη η εμφάνιση κάποιου βαθμού απάθειας, έλλειψης ενεργητικότητας και απόσυρσης από ενδιαφέροντα και ασχολίες. Από τα υπόλοιπα συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα, τα συνηθέστερα είναι:

• Κατάθλιψη
• Άγχος
• Ανάρμοστη συμπεριφορά – άρση αναστολών (ξένη προς την προσωπικότητα του ασθενούς)
• Διέγερση και επιθετικότητα
• Παραληρητικές ιδέες (συνήθως απειλητικού περιεχομένου, για παράδειγμα «με κλέβουν», «κάποιος θα μπει στο σπίτι», «θέλουν να μου κάνουν κακό», «ο/η σύζυγός μου με απατά», κτλ)
• Οπτικές ψευδαισθήσεις
• Διαταραχές του ύπνου

Εάν ανησυχείτε για τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ, μιλήστε στο γιατρό σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τον κίνδυνο σας και να σας δώσει συμβουλές για τη μείωση του κινδύνου.

Με πληροφοριες απο neyrologos.gr

ΠΗΓΗ: www.giatros-in.gr